نمایی از شهر نهاوند

نهاوند شهری است در غرب ایران. این شهر در جنوب غربی استان همدان قرار گرفته و مرکز شهرستان نهاوند است. نهاوند دارای ۷۵،۴۴۵ نفر جمعیت است که بعد از همدان و ملایر سومین شهر بزرگ استان به حساب می آید. نهاوند از شهرهای کهن و تاریخی ایران است و نام آن به دفعات در منابع تاریخی ذکر شده‌است. به هنگام حمله اعراب به ایران، آخرین نبرد سپاهیان ایران و اعراب در نهاوند اتفاق افتاد که در تاریخ با نام فتح الفتوح یا جنگ نهاوند از آن یاد شده است.
نهاوند از شمال به تویسرکان و همدان، از شرق به ملایر، از جنوب شرقی به بروجرد، از جنوب غربی به نورآباد و از غرب به کنگاور مرتبط می شود. نهاوند زمستان هایی سرد و تابستان هایی نسبتاً خنک دارد . بارش سالانه در شهر نهاوند ۳۷۶ میلیمتر می باشد.

نام نهاوند

بنا بر پژوهش‌های پاره‌ای از زبانشناسان ایرانی، واژه نهاوند به معنی شهر یا آبادی قرار گرفته در پیش رو است، زیرا «نها» در زبان‌های ایرانی به معنی پیش و وند از فعل کهن «وندیدن» به معنی نهادن گرفته شده‌است. بنابراین نهاوند یعنی «نهاده در پیش رو.  نظریه‌های مختلفی از پیشینهٔ تاریخی این منطقه باستانی باقی مانده‌است. برخی از مورخین نهاوند را مـحـل پـهلـو گرفتن کشتی نوح می‌دانند. به استناد تحقیقات باستان‌شناسان در تپه گیان)روستایی در ۱۸ کیلومتری جنوب باختری نهاوند(در حدود ۳۷ قرن قبل از میلاد مسیح قومی در این منطقه زندگی می‌کرد که تمدنی شبیه تمدن بین النهرین داشت و بعدها به دست اقوام دیگر اروپایی و آسیایی از بین رفت. در مورد کلمهٔ نهاوند از گذشته تا به امروز اختلاف نظرهایی وجود داشته‌است.

واژهٔ نهاوند در زمان‌های مختلف و از زبان‌های متفاوت، به صورت‌های مختلفی تلفظ شده‌است که از جملهٔ آنها می‌توان به: نوح اوند، نیماوند، اینهاوند، نیوهاوند، نیاوند و نیهاوند اشاره کرد.

از طرف دیگر نهاوند در گذشته نام‌های دیگری داشـتــه اســت بـه قـول بـطلـمـیـوس نـیـفواندای خـوانده شده و در عصر مادها به نهاوند، نهاوند ماد هم گفته شده‌است. به گـفـتهٔ ملک الشعرای بـهـار در عـصـر سلـوکیه نهاوند استان بزرگی بوده کـه بـه لـحـاظ سـکونت داشتن ملکهٔ لائودیسه در این شهر به آن لائودیسه هم گفته شده‌است.

به همین صورت واژه دماوند که صورت اصلی و قدیمی‌تر آن دمباوند و دنباوند ضبط شده به معنی «قرارگرفته در پشت» است زیرا دنب در زبانهای ایرانی به معنی دنباله و پشت است. به گفته برخی دیگر از صاحبنظران نهاوند کنونی همان <<نوح آوند>> بوده که به گفته آنان محل به گل نشستن کشتی حضرت نوح بوده‌است.

نهاوند به گفته برخی پژوهش گران تاریخ ایران به معنی شهر جلو یی و شهر دماوند به معنی شهر عقبی از سمت مغرب زمین می‌باشد و در برخی دیگر از کتابهااز نهاوند به معنی شهر ظرف سخن بمیان آمده ولی در نقشه‌های ایران قدیم و در زمان ساسانیان نهاوند را به صورت nihavand نوشته‌اند که در همسایگی شهر دیناور و مای و همدان قدیم بوده‌است. شهرستان نهاوند که قدمت بسیار دیرینه‌ای در استان همدان دارد، در گذشته‌های دور پایتخت یزدگرد سوم بوده‌است و از آن به عنوان شهر خفته ساسانی یاد می‌شود. اسلام در جنگ فتح الفتوح نهاوند برای اولین بار به ایران وارد شد. اکتشافاتی که در تپه‌های گیان و زرامین توسط رومن گیرشمن باستان شناس آلمانی صورت گرفت منجر به پیدا شدن ده‌ها اثر باستانی از جنس سفال، نقره و طلا گردید که این اشیاء هم اکنون در موزه لوور پاریس نگهداری می‌شود

نمایی از کوهستان برفی نهاوند

شهرستان نهاوند در جنوب استان همدان با تاریخی کهن و قدمتی 5هزار ساله آرام و باوقار بر دامنه گروس سربلند چونان عروسی مغرور نشسته است. نهاوند پایتخت کهن یزدگرد سوم و مهد هزاران سال تمدن ایرانی است که اگرچه سالهاست در غبار نسیان فرو  رفته اما هنوز هم کودکان و نوجوانان ایرانی نامش را در کتابهای تاریخ به عنوان دروازه ورود اسلام به ایران و محل استقرار تپه گیان از بر می کنند.

اگر به یکی از وجوه تسمیه نهاوند دقیق شویم گفته می شود که این شهر محل پهلو گرفتن کشتی حضرت نوح پس از عبور از دریا بوده و هم اکنون محلی به نام سر کشتی در نهاوند گواه این مدعاست.

نهاوند با آب و هوای کوهستانی و طبیعتی سر سبز و چشم نواز هر مسافری را به خود جذب می کند و چنان زیباست که بی اختیار دلت می خواهد مدتی را در این فضای دل انگیز آرام گیری و شامه جان را سرشار از هوایی پاک و  سرمستی آور کنی.

سراب گیان نهاوند

نهاوند در گذشته و براساس قانون تقسیمات کشوری مصوب ۱۳۲۶ ه. ش از بخشهای تابعه شهرستان ملایر در استان پنجم کشور بود که در سال‌ ۱۳۲۸ ه. ش از ملایر منفک و به شهرستان ارتقاء یافت.

ولایت ثلاث

ولایت ثلاث یکی از ولایت های ایران در بخشی از دوره قاجار بوده است. این ولایت در غرب ایران و جنوب استان همدان فعلی قرار داشته و شامل سه شهر ملایر، نهاوند و تویسرکان بود. حدود این ولایت منطبق با منطقه جنوب کوهستان الوند در استان همدان کنونی است که سه شهرستان ملایر، نهاوند و تویسرکان را شامل می شود. ولایت ثلاث بخشی از استان پنجم بوده است. اصطلاح ولایت ثلاث در تقسیم بندی‌های کشوری دوره ناصرالدین‌شاه قاجار ایجاد شد و شامل دولت‌آباد (شهر ملایر)، نهاوند و تویسرکان می‌شد. ملایر شهری حاکم نشین بود و کلیه دفاتر دولتی و اداری در آنجا متمرکز بودند.

تاریخ نهاوند

نهاوند از شهرهای کهن ایران است. در دوره ساسانیان، بخشی از ایالت پهله ماد نهاوند یا ماه نهاوند نام داشت. نخستین ساکنان نهاوند حدود هزاره سوم پیش از میلاد کاسی ها بودند. در تقسیمات باستانی ایران، نهاوند و بروجرد دو نقطه شهری از ماه نهاوند بودند که این استان، از توابع پهله از سرزمین ماد محسوب می شد^. ایالت پهله در زمان ساسانیان به این نام نهاده شده و پهلوی، به مردم، زبان و خط مربوط به پهله اشاره می‌کند ماه نهاوند بعد از اسلام به ماه بصره نیز شهرت یافت چرا که خراج آن به بصره فرستاده می شد. ابن الندیم از قول عبداﷲ بن المقفع ذکر می کند که ماه نهاوند یکی از پنج ناحیه پهله (فهله) بوده است (یادداشت های دهخدا ). بروجرد و نهاوند دو قصبه یا نقطه شهری ماه نهاوند بوده اند. 

حمام حاج آقا تراب

موقعیت جغرافیایی

نهاوند در موقعیت ۴۸ درجه و ۲۴ دقیقه طول شرقی و ۲۳ درجه و ۲۲ دقیقه عرض شمالی قرار دارد. اختلاف ساعت آن با تهران ۱۳ دقیقه و ۲۸ ثانیه می‌باشد. نهاوند از شمال به شهرهای تویسرکان و همدان ، از شرق به ملایر، از غرب به کنگاور و از جنوب به استان لرستان محدود است. فاصله این شهر تا تهران ۳۹۰ کیلومتر می باشد که از مسیر ملایر - اراک عبور می کند. فاصله نهاوند تا همدان ۱۱۰ کیلومتر، تا کرمانشاه ۱۳۰ کیلومتر و تا اراک ۱۳۵ کیلومتر است. فاصله این شهر با ملایر (از مسیر آورزمان) حدود ۴۵ کیلومتر و با بروجرد ۶۰ کیلومتر است

قلعه نهاوند

ژان-باتیست اوژن ناپلئون فلاندن که نقاشی فوق را از قلعه نهاوند به تصویر کشیده است  در سال 1320 خورشیدی (به فرانسوی: Jean-Baptiste Eugène Napoléon Flandin) (زاده ۱۵ اوت ۱۸۰۹ ناپل - درگذشته ۲۹ سپتامبر ۱۸۸۹ تور) نقاش و معمار و خاورشناس و سیاستمدار فرانسوی بود.

گر چه او نقاشی‌های ارزش صرفاً هنری نیز دارد، اما شهرت او بیشتر به خاطر نقاشی‌هایی است که از آثار معماری گذشته ایران و خاورمیانه کشیده‌است. او در سفر به ایران همراه پاسکال کوست بود. سفر آنها به ایران در زمان محمدشاه قاجار در سال ۱۲۲۰ خورشیدی انجام شد.

اوژن فلاندن، در سال ۱۲۱۷ خورشیدی (۱۸۴۰ میلادی) در زمان محمدشاه قاجار با همراهی معماری به نام پاسکال کوست به ایران می‌آید. این سفر به سفارش فرهنگستان هنرهای فرانسه و برای تهیه گزارش‌ها و تصویرهایی از آثار باستانی ایران انجام شده بود. آنان بخاطر «هماهنگی‌ها و سفارش‌های لازمه» در همه جا از حمایت دربار و حاکمان محلی برخوردار بوده‌اند. سفر فلاندن و کوست بیش از دو سال طول می‌کشد و محصول آن علاوه بر «گزارشی» در باره آثار باستانی ایران، کتابی چند جلدی به نام «سفر به ایران» است که در سال ۱۸۵۱ در پاریس منتشر می‌شود. فلاندن پیش از سفر به ایران به مأموریت الجزایر رفته بود تا از «افتخارات ارتش فرانسه» در آنجا تصویرهایی تهیه کند و پس از سفر به ایران نیز به شهر تازه کشف شده نینوا در بین‌النهرین می‌رود که حاصل آن انتشار کتابی در باره آثار تاریخی نینوا در پاریس بود.

آنها تقریباً تمامی آثار تاریخی و باستانی سراسر ایران (به جز خراسان و حاشیه دریای خزر) را مورد بازدید قرار دادند و از تمام بناهای ارزشمند طراحی و نقاشی خلق نمودند، از جمله: قزوین، اصفهان، شیراز، تهران، آذربایجان، همدان و بروجرد و نیز ویرانه‌های تخت جمشید، بیشاپور، بیستون، کنگاور، نهاوند و فیروزآباد.

منبع: ویکیپدیا و اینترنت