مطلب زیر به نقل از خاطرات دکتر حسن روحانی :

"حسن روحانی در سال‌های اقامت در قم، علاوه بر فقه و اصول و دیگر دانش‌های حوزوی، دروس دبیرستانی را نیز با تلاش شخصی خود فرا گرفت و در شهریور 1347، موفق به دریافت دیپلم متوسطه شد و سال بعد به دانشگاه راه یافت.

این طلبه‌ جوان از شانزده سالگی کار سخنرانی و منبر را آغاز کرد و از قضای روزگار، در اولین سفر تبلیغی خود در تویسرکان، توسط شهربانی دستگیر و بازداشت شد. روحانی به رغم اخذ مدرک لیسانس حقوِق از دانشگاه تهران، از فعالیت در دادگستری و قضاوت سربرتافت و همچنان به کار تبلیغ و منبر ادامه داد و به‌زودی از سخنوران پرآوازه شد؛ به گونه‌ای که در سال‌های 1354 تا 1357 یکی از مشهورترین سخنرانان کشور در مجامع دینی و سیاسی شناخته می‌شد. به دلیل وسعت اطلاعات دینی و تسلط وی به اطلاعات علمی و اجتماعی روز، همواره سخنرانی‌های ایشان از لحاظ عنوان و محتوا بسیار نو و جذاب و در عین حال انقلابی و پرشور و برای نسل جوان و تحصیل‌کرده‌ کشور بسیار مفید و ارزشمند بود. پس از رحلت غریبانه‌ی آیت‌الله حاج سیدمصطفی خمینی در اول آبان 1356، حجت‌الاسلام روحانی در مجلس بزرگداشتی که از سوی جمعی از روحانیان و شخصیت‌های مبارز در مسجد ارک تهران برگزار شد، به دعوت آیت‌الله مرتضی مطهری سخنرانی کرد و برای نخستین بار در این سخنرانی پیشنهاد نمود که همگان، از عنوان و لقب «امام» برای آیت‌الله العظمی خمینی استفاده کنند و خود نیز در همان مجلس از آیت‌الله خمینی با عنوان امام‌خمینی یاد کرد.
نام مستعار روحانی

این سخنرانی به قدری مورد توجه جوانان و انقلابیان سراسر کشور قرار گرفت که ده هزار نسخه نوار این سخنرانی ظرف چند هفته نه تنها در داخل کشور بلکه در اقصی نقاط جهان مانند اروپا و آمریکا منتشر شد و در اختیار جوانان علاقه‌مند و دانشجویان قرار گرفت. پس از این سخنرانی، دکتر روحانی مدتی مخفی و ساواک در همه جا به دنبال دستگیری وی بود. سپس در ماه‌های محرم و صفر، حجت‌الاسلام روحانی با نام مستعار «اسلامی» سخنرانی می‌کرد. در دی ماه آن سال که چند شب در شهرستان نهاوند سخنرانی کرد، بعد از سخنرانی شب سوم که مصادف با حوادث 19 دی ماه قم شده بود، شهربانی نهاوند مأمور دستگیری وی شد که با تلاش شهید آیت الله حیدری و دوستانش با لباس مبدّل از نهاوند خارج گردید. دکتر روحانی در حالی که در سراسر کشور ممنوع‌المنبر بود، در اجتماع بزرگ مردم یزد در فروردین 1357 سخنرانی کرد و بعد از سخنرانی توانست از یزد خارج شود و به بندرعباس برود. از آن پس، منزل ایشان در تهران تحت مراقبت دائم ساواک جهت دستگیری وی قرار گرفت. وی به توصیه‌ دکتر بهشتی و استاد مطهری از کشور خارج شد و مدتی در خارج از کشور به سخنرانی و تبلیغ پرداخت و پس از عزیمت امام‌خمینی به پاریس به محضر امام شتافت و به ایشان پیوست. "
در آن زمان شهید آیت الله حیدری ممنوع المنبر بود و رژیم شاه مانع ایراد سخنرانی ایشان می شد در این دوران شهید حیدری کوتاه نیامد و با دعوت از همرزمان خود و شخصیتهای مبارز بمناسبتهای مذهبی در نهاون شور انقلابی و مشعل مبارزه را گرم می داشت یادم است در آن دوران شخصیتهایی چون آیت الله مومن - آیت الله ری شهری - حجت الاسلام هادی غفاری- دکتر حسن روحانی و ...دعوت مینمود که نهاوندیها خاطرات بسیار از آن ایام دارند. نوارهای سخنرانی دکتر روحانی نزد برادر گرامی آقای شعاعی موجود است که قرار است کپی آنها را تقدیم ریاست جمهوری نمائیم.

خاطرات خودم از زمان دکتر حسن روحانی که در نهاوند با مشورت شهید حیدری نام مستعار اسلامی را برای خود انتخاب نمود بسیار است که در فرصت مناسب ذکر خواهد شد.

کتاب منتشره از سوی مرکز اسناد انقلاب اسلامی